Türk makinecilerinin İran ile ticaret potansiyeli yüksek

KPMG Türkiye Yönetim Danışmanlığı’nın DEİK (Dış Ekonomik İlişkileri Kurulu) ve TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) işbirliğiyle hazırladığı İran raporu, dikkatlerin ülkedeki 250 milyar dolarlık yatırım fırsatı barındıran sektörlere çevrilmesine neden oldu. KPMG, İran’da gelecek vaat eden sektörlerin fırsat ve risklerini sıraladı.

Yaklaşık 80 milyon nüfuslu İran’ın güçlü iç talebe sahip olduğunu belirten KPMG Türkiye Yönetim Danışmanlığı Bölüm Başkanı, Şirket Ortağı Kaveh Taghizadeh, ülke ekonomisiyle ilgili çerçeveyi şöyle çizdi: “Tahran Borsası’nda işlem gören yaklaşık 370 şirketin hisseleri 8 milyon civarında İranlı tarafından işlem görüyor. Yaptırımlar İran ekonomisini çok olumsuz etkilediyse de İran’ın GSYİH’si hâlâ 425 milyar doların üzerinde ve neredeyse Birleşik Arap Emirlikleri’nin GSYİH’sine eşit. İran doğal kaynaklar açısından zengin bir ülke. GSYİH’nin yüzde 15’nin petrol yüzde 50’sinin ise hizmet sektöründen geldiği düşünüldüğünde, oldukça çeşitlilik kazanmış bir ekonomisi olduğu söylenebilir. İran, otomobil üretimi gibi (yılda 1 milyondan fazla araç üretilebiliyor) güçlü ve köklü sektörlere sahip.”

İran, petrol dışı sektörlere ve ekonomiye büyük katkı potansiyeli nedeniyle petrokimya sektörünü stratejik olarak görüyor. Uygulanan sıkı yaptırımlara rağmen; 2000’li yılların başında 9 milyon ton seviyesinde olan temel kimyasallar, polimerler, gübre ve aromatikler gibi toplam petrokimyasalların üretim kapasitesi 60 milyon ton seviyelerine ulaştı. Bölgede petrokimya üretiminde başı çeken iki ülke Suudi Arabistan ve İran. Yaptırımların kaldırılması, doğal gaz sahalarının daha aktif hale gelmesine, hem yeni etilen üretim yatırımlarının oluşmasına hem de yeni polimer üretim kapasitesinin gelişmesine imkan tanıyacak. Avrupa pazarının ambargolar nedeniyle daralmasıyla, İran ihracatı Çin ve Hindistan’a yöneldi. Gelişen İran ekonomisiyle, önemli bir hedef pazarın da Türkiye olması bekleniyor.

İran makine sektörü ise 12,2 milyar dolarlık ithalat hacmine sahip. Sektör 2012-2013 döneminde GSYİH’ye yüzde 4,4’lük katkı yaptı. Önümüzdeki dönemde, yabancı yatırımları ülkeye çekerek sanayi modernizasyonunun itici güçlerinden biri olabilir. Türkiye ile İran arasındaki makine ürünleri ticareti ise bu sektörde ikili ticaret hacminin yüzde 97’sinden fazlasını oluşturan Türk makine ihracatına dayanıyor. Yaptırımlar sonrasında, Türk firmalarının İran’a ihracatını artırma potansiyeli yüksek.

İran’ın ekonomik büyüme hedefine ulaşabilmek için 250-300 milyar dolarlık yabancı yatırım desteğine ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekilen raporda ülkenin teknolojik altyapı eksikliği dikkate alındığında, teknoloji ve bilgi birikimi güçlü ülkelerin bu yarıştan galip çıkacağı öngörülmektedir.